Jan, eigenaar van een autohandel, verkoopt een tweedehands auto. Hij weet dat deze auto binnengekomen is met remproblemen. Dus hij geeft monteur Nick de opdracht om de remmen nog een keer na te kijken en, indien nodig, te repareren. De auto wordt twee dagen later geleverd aan de koper, die bij het wegrijden een ongeluk krijgt omdat de remmen niet functioneren. Gelukkig liep dit ongeluk zonder letselschade af. Het had erger kunnen aflopen.

Ik leg deze casus vaak voor in mijn trainingen van glastuinbouwteams. Als we spreken over verantwoordelijkheid krijgen en nemen.  Met de vraag: “Wie is verantwoordelijk?” Er ontstaat vrij vaak discussie over verantwoordelijkheden. En ook in deze casus komen meestal verschillende antwoorden aan de orde.

Vaak wordt er geredeneerd: “Jan heeft de verantwoordelijkheid gelegd bij Nick. Die moest zorgen dat de remmen nagekeken en gerepareerd werden”. Vaak wordt dan de eindverantwoordelijkheid vergeten. Jan is namelijk volledig verantwoordelijk voor het afleveren van een degelijk product. Hij mag een deelverantwoordelijkheid delegeren maar moet altijd controleren of, wat hij levert, voldoet aan de eisen.     

Maar nu de tuinbouwpraktijk
Ludo, manager loods bij een groot trostomatenbedrijf, constateert dat bij bepaalde partijen die hij uit de kas aangeleverd krijgt, de kleur niet is zoals afgesproken. Er zou namelijk wat rijper worden geoogst. Hij belt zijn collega Frank, verantwoordelijk voor de oogst op die locatie. Het probleem vermindert maar bestaat nog steeds. Ludo laat het gaan. “Ik compenseer dat wel met de rest van de partij”. Later komt er een boos telefoontje van de afzetorganisatie die  de partij onaanvaardbaar vindt. Daarop aangesproken geeft Ludo aan: “Ik heb het doorgegeven aan Frank, die moest dat verder oppakken…., Dat hij dat niet doet is niet mijn verantwoordelijkheid”.

Verantwoordelijkheden en jouw functie
Ludo, in ons voorbeeld, had in zijn functieomschrijving staan: “verantwoordelijk voor het aanleveren van producten naar overeengekomen specificatie van de klant”. Dat wil zeggen dat hij verantwoordelijk is voor het eindresultaat. En dat hij zich dus niet kan beroepen op het feit dat hij het “gemeld heeft aan Frank”. Mijn ervaring is dat er in glastuinbouwbedrijven nog véél “afschuifcultuur” bestaat. Terwijl het eigenlijk een team-effort moet zijn om een goed resultaat te bereiken. Waarbij de leidinggevende eindverantwoordelijk is.  

Beide voorbeelden zijn waar gebeurde verhalen. De namen zijn uiteraard fictief.